Demirin Paslanması Nasıl Olur, Gerçekleşir

25 Mart 2018
Yazar Özkimsan
Kategori Bilgi

91879
24

Demirin Paslanması Nasıl Gerçekleşir

Metallerin oksitlenmesi sonucunda meydana gelen tabakaya pas (demir için) ve korozyon (diğer metaller için) adı verilir. Demir ve oksijen atomu kimyasal tepkimeye girdiğinde oksitlenme yani paslanma gerçekleşir. Pas tabakası ilk başlarda sarımsı bir renkte olurken zamanla bu renk kahverengiye döner.

Demirin Paslanması Tepkimesi (Denklemi)

Demirin paslanma tepkimesi yani denklemi hemen aşağıda verilmiştir. 3 demir atomu ile 2 oksijen atomu kimyasal tepkimeye girerek Fe3O4 bileşeni oluşur. Bu bileşene demiroksit adı verilmektedir. Okunuşu ise Ferro Ferri Oksit’tir. Garip gelebilir ama aynı zamanda “doğal mıknatıs” olarak bilinir.

3Fe + 2O2 >>> Fe3O4

Demirin Paslanması Kimyasal mı Fiziksel Mi ?

Demirin paslanması kimyasal bir olaydır. Çünkü tepkime gerçekleştiğinde demirin iç elementleri ile birlikte yapısında da değişiklik gözlenmektedir. Kimyasal tepkime nedir hep birlikte hatırlayalım. İki veya ikiden fazla maddenin birbiri ile etkileşime girerek kendi özelliklerini kaybedip yeni özelliklere sahip olması olayına “kimyasal tepkime” adı verilmektedir. Demir paslanırken kendi özelliklerini kaybeder ve kimyasal tepkimeye bir örnektir.

Demirin Paslanması Yanma Tepkimesi Mi ?

Demirin paslanması bir yanma tepkimesidir. Kimyasal yanma tepkimeleri ikiye ayrılır. Hızlı yanma ve yavaş yanma. Hızlı yanma, yanma sırasında gözle görülebilen ve genelde alevlenme olan tepkimedir. Örnek olarak kömürün yanması, tüpten çıkan gazın yanması hızlı yanma tepkimesidir.

Yavaş yanma tepkimeleri ise gözle gözlemlenemeyen tepkimedir. Aşağıdaki tepkimeyi incelersek eğer demir atomu (Fe) ile oksijen atomu (02) tepkimeye girmiş ve oluşan bileşende demirin oskitte ile ısı açığa çıkmıştır. Bu olay gözle gözlemlenmez yani alev çıkmaz ama bir yanma tepkimesidir.

Demirin Yanma Tepkimesi

Demirin Paslanması Yanma Tepkimesi Midir ?

“Demirin paslanması hangi yanma çeşidine örnektir?” oldukça fazla sorulan sorulardan bir tanesidir. Demirin paslanması yukarıda açıklamasını yapmış olduğumuz gibi bir yanma tepkimesidir. Yavaş yanmadır. Yavaş yanmaya başka bir örnek olarak ise solunum reaksiyonu verilebilir. Nefesinizi verirken elinizi ağzınıza götürün. Bir sıcaklık hissedeceksiniz. Yanma yoktur ama ısı açığa çıkar.

Demir Nasıl Paslandırılır ?

Demiri paslandırmanın en kolay yolu açık havada su temasının olacağı bir yere bırakmaktadır. Nemli ortamda demir hızlı bir şekilde paslanır. Peki tam aksine demirin paslanmaması için ne yapılması gerekir ?

Demirin Paslanmaması İçin Ne Yapmalıyız ?

Boyama yapma: Demir ile hava/su temasını engellemenin en çok kullanılan yolu boyama yapmaktır. Mesela arabalar boyalı olmasaydı, yağmura maruz kaldıkları için çok kolay bir şekilde paslanırdı. Unutulmamalı metal üzerinde pas olmaması yani demirin üzerindeki pasın tamamen sökülmesi gerekir. Eğer pas oluşumu var ise OK-151 Pas Sökücü ürün ile öncelikle pası sökünüz. Ardından boyama işlemine geçiniz.

Pas koruyucu, engelleyici kullanma: Her metal boyanmaz. Saf halde kalmaları ve o şekilde satılmaları gerekebilir. Örnek olarak inşaat demiri ve çivi verilebilir. Peki boyama yapmadan nasıl pas nasıl engellenir ?

OK-151 Pas Koruyucu ve Engelleyici ürünü kullanarak metalin pastan ve korozyondan korunmasını sağlayabilirsiniz.

Demirin paslanması nasıl gerçekleşir sorunuzu cevaplamaya çalıştık. Aklınıza takılan tüm soruları yorum alanından sorabilir ve uzman kimyagerler tarafından cevaplandırılmasını sağlayabilirsiniz.

YORUM BIRAKIN

24 YORUM

Ahmet
7 Ekim 2025, 20:18 CEVAPLA

Ben 10 sınıfa gidiyorum hoca performans verdi günlük hayatta karlılaştığımız kimyasal tepkimeyi yazıp çizcez ve tepkime sırasında neler olmuştur bunu yazcaz bana yardımcı olurmusunuz Demirin paslanması formülü nedir ve tepkime sırasında neler olmuştur
- Özkimsan
  7 Ekim 2025, 20:56 CEVAPLA
  
  Demirin Paslanması (Oksitlenmesi)
  ⚗️ Tepkime Denklemi (Formülü):
  Demirin paslanması, demirin oksijen ve su ile tepkimeye girmesi sonucu pas (demir(III) oksit hidrat) oluşmasıdır.
  Basit tepkime:
  4Fe + 3O2 + 6H2O → 4Fe(OH)3
  Zamanla su kaybederek pas haline gelir:
  2Fe(OH)3 → Fe2O3·H2O + 2H2O
  Pasın kimyasal formülü:
  Fe2O3·H2O
  ⚙️ Tepkime Sırasında Neler Olur?
  Demir (Fe), havadaki oksijen (O2) ve nem (H2O) ile temas eder.
  Demir elektron kaybederek demir(II) iyonuna dönüşür:
  Fe → Fe2+ + 2e-
  Oksijen elektron alarak hidroksit iyonu oluşturur:
  O2 + 2H2O + 4e- → 4OH-
  Fe2+ iyonları oksijenle tepkimeye girip Fe3+ iyonlarına dönüşür.
  Fe3+ iyonları, suyun varlığında birleşerek Fe(OH)3 oluşturur.
  Zamanla Fe(OH)3 su kaybedip kahverengi kırmızı renkli Fe2O3·H2O (pas) haline gelir.
  Kısaca Özet:
  Kimyasal bir değişim gerçekleşmiştir.
  Yeni bir madde (pas) oluşmuştur.
  Demir oksitlenmiş, oksijen ise indirgenmiştir.
  Tepkime geri dönüşümsüzdür.
Yüsra
23 Eylül 2025, 21:51 CEVAPLA

şey ben kimya ödevimi yapmak istiyorum bu demirin paslanması için 3d model yapıcaz nasıl yapabilirim acaba neler kullanabilrim rahatsız ettim kusura bakmayın
- Özkimsan
  23 Eylül 2025, 22:01 CEVAPLA
  
  Yüşra Hanım merhaba;
  Hiç rahatsız etmedin, çok güzel bir ödev seçmişsiniz Paslanma kimyada hem günlük hayatla bağlantılı hem de görselleştirmesi kolay bir konu. Senin ödevin için 3D model yaparken şunları kullanabilirsin:
  1. Kullanabileceğin Malzemeler
  Demir çubuğu veya tel → Demiri temsil eder. (Gerçek demir değil, maket çubuğu da olur.)
  Köpük top / strafor / karton → Molekülleri göstermek için.
  Renkli oyun hamuru veya kil → Atomları renkli toplar halinde göstermek için.
  Kürdan / ince çubuklar → Atomları birbirine bağlamak için.
  Sprey boya (turuncu, kahverengi) → Pas rengini göstermek için.
  Plastik şeffaf kutu → Ortamı (hava + su) sembolize etmek için.
  2. Modellerde Anlatabileceğin Şeyler
  Paslanma aslında oksijen + su ile demirin tepkimesi sonucu oluşuyor:
  4Fe + 3O_2 + 6H_2O → 4Fe(OH)_3 (daha sonra Fe_2O_3·xH_2O’ya dönüşür)
  Bunu modelde şöyle gösterebilirsin:
  Fe (demir atomları) → gri veya siyah toplar.
  O2 (oksijen molekülü) → kırmızı toplar (iki tane bağlı).
  H2O (su molekülü) → mavi (H) + kırmızı (O) toplar.
  Bunları bağlayıp “pas katmanı” olarak turuncuya boyayabilirsin.
  3. Yapım Fikirleri
  Basit model: Strafor top → griye boyayıp demiri temsil et. Üstüne turuncu boyayla “paslı katman” yap.
  Kimyasal model: Renkli toplarla Fe, O2, H2O’yu göster. Tepkimeden sonra turuncu bir katman ekle.
  Maket deney kutusu: Küçük bir demir çivi al, birini kuru bırak, diğerini su dolu kavanoza koy. Birkaç gün sonra gerçekten paslanmış olur, 3D modelin yanına deney sonucu koyabilirsin.
  4. Ekstra Etkileyici Olması İçin
  Modelin yanına küçük bir kartona “Demirin Paslanma Denklemi” yazabilirsin.
  Pasın metalin dayanıklılığını azalttığını gösteren küçük bir açıklama ekleyebilirsin.
  Hatta pası gösterirken küçük turuncu pamuk parçaları veya süngerden doku verebilirsin.
  Selamlar.
Tezcan
2 Aralık 2022, 02:18 CEVAPLA

Merhaba NC demir tablet almıştım ama paslandi sirke ile bekletince geçiyor tekrar oluyor kansızlık için kullananlar çok memnun paslandigi için artık demir görevi görmez mi tekrar mı alayım
- Özkimsan
  3 Aralık 2022, 19:23 CEVAPLA
  
  Tezcan Bey merhaba;
  Açıkçası tam olarak sorunuzu anlayamadık.
  Selamlar.
Derya özdemir
7 Ekim 2022, 09:54 CEVAPLA

Çengelli iğne saksı toprağında ne kadar zamanda paslanır ve çürür
- Özkimsan
  8 Ekim 2022, 22:01 CEVAPLA
  
  Derya Hanım merhaba;
  Ortalama 1 haftada. Toprak nemli ise süre kısalabilir.
  Selamlar.
Erdinc Catikkas
22 Ağustos 2022, 08:46 CEVAPLA

Daha hızlı paslandirmak .ve pas a renk vermek mümkün müdür kimyasalla kızıl kahverengi.yada bakir daki gibi oksitlendirmek.
- Özkimsan
  24 Ağustos 2022, 21:09 CEVAPLA
  
  Erdinç Bey merhaba;
  Maalesef.
  Selamlar.
serbay
26 Mart 2022, 13:28 CEVAPLA

bir araba veya motor 50-100 sene içinde paslanmaması ve bozulmaması için nasıl korunmalı komple plastik kaplayıp içindeki havayı ceksek yada aracın motorunu yagın içine atıp kapatsak paslanırmı nasıl ilk gunkı gıbı korunur
- Özkimsan
  27 Mart 2022, 19:27 CEVAPLA
  
  Serbay Bey merhaba;
  Hava ve su ile temasını kesmeniz gerekir.
  Selamlar.
Elif
20 Ocak 2022, 20:51 CEVAPLA

Hava olan her ortamda demir paslanır mı?
- Özkimsan
  21 Ocak 2022, 05:30 CEVAPLA
  
  Elif Hanım merhaba;
  Tabii. Paslanır.
  Selamlar.
Levent Unlu
15 Kasım 2021, 16:57 CEVAPLA

Demirdokum tost makinesi veya demirdokum tava paslanir mi?Eger oyle ise paslanmamasi icin ne yapmak lazim?
- Özkimsan
  15 Kasım 2021, 18:24 CEVAPLA
  
  Levent Bey merhaba;
  Paslanabilir zamanla. Maalesef bir çözüm yolu yoktur.
  Selamlar.
Zeynep
6 Şubat 2020, 15:42 CEVAPLA

Merhaba benim kansızlıkla ilgili sağlık problemim var demirim yukselmıyor lucky ıron fısh demır balık dıye demırı tencerede yemeklerle pişirip kansızlıktan iyileşen, kamboçyalıların hikayesi var bir bilim adamının buluş hıkayesı,ınternetten merak edersenız bulabılrsınız,bende bu işlemi inşaat çivisi ıle yapicam bu bu şekildede öğrendiğim bır yöntem var çivileri kor gıbı ısıtıp bır bardak suya atıp bır damla limon ıle her gün içmek fakat çivilerde cok az da olsa pas var bu pas ;kor gibi ısıtılan çivi de yanıp yok olurmu tamamıyle olmaz mı yardımcı olurmusunuz,
- Özkimsan
  6 Şubat 2020, 20:43 CEVAPLA
  
  Zeynep Hanım merhaba;
  Pas ısı ile giderilmez. Demir eksiliği konusunda da bu tarz yöntemler yerine uzman bir doktordan tavsiye almanızı tavsiye ederiz.
  Selamlar.
turgay
3 Ekim 2018, 23:22 CEVAPLA

peki kütle veya hacimde nasıl değişiklikler olur
Bengisu
20 Ağustos 2018, 00:29 CEVAPLA

Ben bu pas OK-151 pas koruyucu ve engelleyici maddeyi ne kadar sıklıkla kullanmam gerekiyor . Bir kere sıksam yeterli olur mu
Hikmet
25 Mart 2018, 19:36 CEVAPLA

Abi çok teşekkür ederim. Ödevimde çok yardımcı oldu yazınız. Hiç bir yerde okuduğumdan bişi anlamamıştım.
- Özkimsan
  25 Mart 2018, 20:55 CEVAPLA
  
  Hikmet Bey sizlere yardımcı olabildiysek ne mutlu bizlere.
  - Muhhammed
    3 Mayıs 2022, 15:23 CEVAPLA
    
    Paslanma kimyasal ancak hal değiştirme mi
    - Özkimsan
      6 Mayıs 2022, 09:33 CEVAPLA
      
      Muhammed Bey merhaba;
      Tabii ki.
      Selamlar.