- 22 Mayıs 2025
- Yazar Özkimsan
- Kategori Bilgi, Pas Sökücüler
- 179
- 0
Paslı demirle inşaat kesinlikle yapılamaz. Yapılmamalıdır. Bu makalemizde sebeplerini tüm detayları ile birlikte anlatacağız. Tabii ki bununla birlikte paslı demirin inşaatta kullanılabilir hale nasıl getirileceğinden bahsedeceğiz.
İnşaat sektöründe kalite ve güvenliğin temeli, kullanılan malzemelerin sağlamlığına dayanır. Beton ne kadar kaliteli olursa olsun, içerisindeki demir paslıysa bu yapının ömrünü ciddi anlamda kısaltır. Bu yazımda, paslı demirle neden inşaat yapılmaması gerektiğini tüm detaylarıyla anlatacağım. Konuya yüzeysel değil, en derininden yaklaşacağız. Çünkü mesele sadece estetik değil, can güvenliği meselesi.
İnşaat demiri, yani nervürlü donatı çeliği, yapıya dayanıklılık kazandırmak amacıyla kullanılır. Ancak demir, doğası gereği su ve oksijenle temas ettiğinde oksitlenir. Bu kimyasal tepkime sonucunda Fe₂O₃·nH₂O (demir oksit/hidrat) adı verilen pas oluşur. Yani, su + oksijen + demir = pas!
Bu pas katmanı demirin yüzeyini kaplar ama onu korumaz. Aksine, pas demirin zamanla içten içe çürümesine neden olur. O yüzden paslı demir “ölü demir” gibidir; işlevini tam olarak yerine getiremez.
Pas, demirin hacmini yaklaşık 4 kata kadar şişirir. Bu da etrafındaki betonu çatlatır. Zamanla bu çatlaklar büyür, içine su sızar, daha fazla demir paslanır ve bu kısır döngü ilerledikçe yapı zayıflar.
EN ÖNEMLİ ZARAR
Beton tutunmaz: Paslı yüzey, betonla kimyasal bağ kuramaz.
Donatı çekerini kaybeder: Yani betonla entegre çalışamaz.
Çatlaklar oluşur: Beton yüzeyinde gözle görülen çatlaklar meydana gelir.
Korozyon yayılır: Bir demir paslandı mı, yanındaki sağlam demir de hızla etkilenir.
Yapı güvenliği düşer: Deprem gibi olağanüstü durumlarda yapı çöker.
İnşaat mühendisleri, yapı denetim uzmanları ve akademisyenler bu konuda hemfikir: Paslı demirle inşaat yapılmaz! Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği’nde de açıkça belirtilmiştir: Kullanılacak tüm donatıların temiz, yağsız, pas ve kirden arındırılmış olması şarttır.
Birçok müteahhit aceleye gelip bu hataya düşüyor. Ama bu kısa vadeli bir kazanç, uzun vadeli büyük bir risktir. Beton dökülse bile paslı demirin yüzeyinden ayrılma ihtimali yüksek olur. Yani görünüşte düzgün ama içeriden çürük bir yapı ortaya çıkar.
Bu durumda:
Kolonlar yük taşıyamaz hale gelir.
Zeminle üst yapı arasındaki bağ zayıflar.
Yapı taşıyıcı sistemden kopar.
Binanın ömrü dramatik şekilde kısalır.
En kötüsü: Depremde bina yıkılır, can kaybı yaşanır!
Evet. Eğer bir yapı denetime tabi ise, paslı demir kullanımı derhal fark edilir ve tutanak tutulur. Hatta bazı durumlarda bu sebeple şantiye durdurulur. Çünkü yapı denetim firmaları, hem gözle hem de kimyasal analizlerle demirin uygunluğunu kontrol eder. Riskli bir yapı inşa edilmeden önlenmiş olur.
Çözüm demiri atmaktan geçmiyor. Paslı demir atılabilir ama bu hem ekonomik hem de çevresel olarak israf olur. Doğru olan, paslı demirin uygun şekilde temizlenmesidir. Bunun için özel olarak üretilmiş olan OK-151 konsantre pas sökücü ürünü kullanabilirsiniz.
İnşaat demiri pasını, Özkimsan Endüstri Kimyasalları tarafından üretilen OK-151 pas sökücü ürün ile sökebilirsiniz. Püskürtme ya da fırçalama yöntemi ile demir üzerindeki pasın temizlenmesini sağlayabilirsiniz.
a) Püskürtme yöntemi
Ürün pasın yoğunluğuna göre bir püskürtücü içerisine su ile 1/1 ile 1/7 oranında seyreltilerek konulur. Paslı olan alana ürün sıkılır. İnşaat demiri üzerindeki pasın ortalama 20 dakika içerisinde sökülür. Aşağıdaki videoda detaylı anlatım yapılmıştır. Ağır paslanma ya da pasın sökülmediği alan varsa uygulama tekrarlanabilir.
b) Fırçalama ile sürme yöntemi
Ürün pasın yoğunluğuna göre bir kabın içerisine su ile 1/1 ile 1/7 oranında seyreltilerek konulur. Paslı olan inşaat demirine bir fırça yardımı ile sürülür. Ortalama 20 dakika pasın sökülmesi beklenir. Ağır paslanma ya da pasın sökülmediği alan varsa uygulama tekrarlanabilir.
Paslı demirle inşaat yapılırsa ne olur? ile ilgili bilgi vermeye çalıştık. Umarız yardımcı olabilmişizdir.