İnşaat demirinde oluşan pas nasıl çıkar?

İnşaat demirinde oluşan pas; Özkimsan Endüstri Kimyasalları tarafından üretilen konsantre pas sökücü ürün OK-151 kullanılarak çıkartılır.

A. Giriş

Betonarme yapılarda kullanılan inşaat demirleri (donatı çeliği), betonun basınca karşı yüksek dayanımına çekme dayanımı kazandıran en kritik yapı bileşenidir. Ancak çelik doğası gereği nem, oksijen ve çevresel etkilerle temas ettiğinde korozyona uğrar ve bu süreç halk arasında “paslanma” olarak bilinir. Pas, yalnızca yüzeysel bir renk değişimi değildir; demirin mekanik özelliklerini zayıflatan, betonla olan aderansını azaltan ve uzun vadede yapıların güvenliğini tehdit eden bir olgudur.

Türkiye’nin deprem kuşağında yer aldığı düşünüldüğünde, betonarme yapılarda kullanılan demirin korozyona uğraması hem mühendislik hem de toplumsal güvenlik açısından kritik bir sorundur. Dolayısıyla bu çalışmada, inşaat demirinde paslanma süreci bilimsel temelde incelenecek; paslı demirin kullanılması durumunda ortaya çıkabilecek zararlar teknik ve hukuksal boyutlarıyla ele alınacak; son olarak da pasın giderilmesine yönelik etkili çözümler, özellikle de OK-151 pas sökücü üzerinden değerlendirilecektir.

B. Literatür taraması ve paslanma kavramı

Korozyon, metalik malzemelerin çevresel koşullar altında kimyasal veya elektrokimyasal reaksiyonlarla bozulması süreci olarak tanımlanmaktadır (Fontana, 1986). Demirin oksijen ve nemle teması sonucu gerçekleşen oksidasyon reaksiyonu, en bilinen korozyon tipidir.

Uluslararası literatürde, korozyonun betonarme yapılarda “gizli tehlike” olduğu sıkça vurgulanmaktadır (ACI 222R-01). Özellikle deniz kenarı bölgelerde klor iyonlarının varlığı, paslanma hızını ciddi biçimde artırmaktadır. Türkiye’de de yapılan birçok akademik çalışmada, paslanmış demir kullanılan yapılarda aderans kaybı, çatlak oluşumu ve erken taşıyıcı sistem zafiyetleri gözlemlenmiştir.

C. İnşaat demirinde paslanma mekanizması

Demir, nemli atmosferik koşullarda aşağıdaki temel reaksiyonlarla paslanmaya başlar:

Anodik reaksiyon:
Fe → Fe²⁺ + 2e⁻

Katodik reaksiyon:
O₂ + 4e⁻ + 2H₂O → 4OH⁻

Genel reaksiyon:
4Fe + 3O₂ + 6H₂O → 4Fe(OH)₃

Bu hidroksit tabakası zamanla dehidrasyona uğrar ve kahverengi demir oksit (Fe₂O₃·nH₂O) oluşur. Ortaya çıkan pas tabakası gözeneklidir ve alttaki demiri korumak yerine daha fazla korozyona davetiye çıkarır.

Paslanma hızını artıran başlıca faktörler:

Nem ve yağış miktarı

Sıcaklık değişimleri

Denizel atmosferde klor iyonları

Asidik yağmurlar

Uygun olmayan depolama koşulları

D. Paslı inşaat demirinin zararları

Mekanik zararlar

Pas tabakası demirin kesitini azaltarak taşıma kapasitesini düşürür. Özellikle kolon ve kirişlerde kullanılan donatılarda bu kayıp, yapının deprem performansını olumsuz etkiler.

Betonla aderans kaybı

Pas, beton ve demir arasındaki yapışmayı zayıflatır. Bu da betonarme elemanlarda çatlaklara ve aderans kaybına yol açar.

Beton içinde genişleme etkisi

Korozyona uğramış demir, hacimsel olarak şişer. Bu şişme, beton örtü tabakasında iç gerilmelere sebep olur ve betonun yüzeyinde çatlama, dökülme gibi bozulmalara yol açar.

Uzun vadeli güvenlik sorunları

Paslı demirin beton içerisine gömülmesi, yapının ömrünü ciddi biçimde kısaltır. Deprem gibi ani yüklemelerde yapıların beklenenden çok daha hızlı çökmesine yol açabilir.

E. Hukuki ve mevzuatsal çerçeve

Türkiye’de yapı malzemelerinin kullanımı Türk Standartları (TS) ve ilgili yönetmeliklerle düzenlenmiştir.

TS 708: Betonarme çelik çubuk ve kangallar standardı, demirlerin paslı veya yüzeyi bozulmuş olmaması gerektiğini açıkça belirtmektedir.

Yapı Denetim Kanunu (4708 sayılı kanun): Denetçiler, paslı donatı tespit ettiklerinde beton dökümüne izin vermezler.

Türk Borçlar Kanunu ve Türk Ceza Kanunu: Paslı demir kullanılması sonucu doğabilecek hasarlardan müteahhit ve şantiye şefi sorumlu tutulur. Can kaybı olması halinde cezai yaptırımlar söz konusu olur.

Dolayısıyla paslı demirin kullanımı yalnızca mühendislik açısından değil, hukuki açıdan da kesinlikle yasaktır.

F. Çözüm: OK-151 ile güvenli bir uygulama

Paslı demirle mücadelede tek doğru çözüm; pası tamamen yüzeyden arındırmak, aderansı sağlamak ve yapıyı güvence altına almaktır. Bu noktada OK-151 Pas Sökücü, endüstriyel şantiyelerde en güvenli ve etkili çözümdür.

İnşaat demiri pası, Özkimsan Endüstri Kimyasalları tarafından üretilmiş olan konsantre pas sökücü OK-151 ile temizlenir. Ürün hakkında tüm detayları bu yazımızda paylaşalım.

G. Videolu anlatım

Hemen aşağıda paylaşmış olduğumuz ve resmi Youtube kanalımıza yüklenen video aracılığı ile temizlik aşamalarını izleyebilirsiniz. Kanalımızda diğer uygulama videoları da mevcuttur. Pas sökücüler oynatma listesine girmeniz yeterlidir.

H. Uygulama şekli

Ürünü 3 farklı yöntemle uygulayabilirsiniz. Püskürtme, fırça ile sürme veya daldırma. İnşaat demirlerinin pasının temizlenmesinde en çok kullanılan yöntem yukarıdaki videoda da izlemiş olduğunuz gibi püskürtme yöntemidir.

📌Ürün bir püskürtücü içerisine konulur. Pasın yoğunluğuna göre su ile 1/1 ila 1/7 oranında seyreltilerek.

📌Paslı olan inşaat demiri üzerine sıkılır.

📌Yaklaşık olarak 20 dakika beklenir.

📌Pasın sökülmediği alanlarda uygulama tekrarı yapılabilir.

I. Ürün özellikleri

Pas sökücü OK-151 konsantre bir üründür. Yani pasın yoğunluğuna göre su ile seyreltilerek kullanılabilir. Yoğun pasta 1/1, orta pasta 1/4, az pasta 1/7 oranında.

🔍 İnşaat demirinin kütle ve hacminden yemek. Bakınız İTÜ Teknik Rapor

📢 Yerli üretimdir. Bu sayede nakliye süreçleri ortalama 3 (üç) iş günüdür.

📥 %100 etkili ve kısa sürede kesin çözüm sunar.

🔗 Aderansı arttırır.

İ. Pas sökücü ürün OK-151’i nasıl satın alabilirim?

Pas sökücü OK-151’i internet sitemiz üzerinden sepetinize ekleyip 3D güvenlikli kredi kartı ödeme yöntemi ile ya da havale/EFT yöntemi ile satın alabilirsiniz.

İnşaat demirinde oluşan pas nasıl çıkar bilgi vermeye çalıştık. Umarız bu konu hakkında yardımcı olabilmişizdir. Aklınıza takılan soruları yorum alanından yazarak ya da müşteri temsilcisi hattımızı arayarak sorabilirsiniz.