İnşaat demiri paslanırsa ne olur?

A. GİRİŞ

İnşaat demirleri, modern yapıların temel taşıyıcı elemanlarıdır. Betonarme sistemlerde kullanılan demir donatılar, betonun çekme dayanımını artırarak binaların sağlamlığını garanti eder. Ancak, demir doğası gereği neme ve oksijene maruz kaldığında paslanır. Pas, demirin kimyasal yapısını bozarak kesit alanını azaltır, mukavemetini düşürür ve uzun vadede bina güvenliğini riske atar. Bu makalede, inşaat demirinde pas oluşumunun nedenleri, pasın bina dayanıklılığına etkileri ve pasın nasıl etkili bir şekilde temizlenebileceği detaylı olarak incelenecektir.

B. İnşaat demirinde pas oluşumu

a) Pas nedir ve nasıl oluşur?

Pas, demirin oksijen ve su ile temas etmesi sonucu oluşan bir oksit tabakasıdır. Kimyasal olarak hidratlı demir oksit (Fe₂O₃·xH₂O) olarak bilinen pas, metalin yüzeyinde oluşarak zamanla derinleşir ve yapısal bütünlüğünü zayıflatır. Pas oluşum süreci aşağıdaki gibi gerçekleşir:

Demir yüzeyi oksijen ve su ile temas eder.

Elektrokimyasal reaksiyon başlar:

Anot reaksiyonu: Fe → Fe²⁺ + 2e⁻

Katot reaksiyonu: O₂ + 4e⁻ + 2H₂O → 4OH⁻

Sonuç: Fe²⁺ + 2OH⁻ → Fe(OH)₂ → Fe₂O₃·xH₂O (Pas)

b) Paslanmayı hızlandıran faktörler

Paslanma hızı çeşitli çevresel ve fiziksel faktörlere bağlı olarak değişir. Bunlardan bazıları şunlardır:

Yüksek nem ve su buharı: Özellikle yağışlı veya nemli bölgelerde paslanma daha hızlı gerçekleşir.

Deniz kenarındaki ortamlar: Deniz suyundaki klor iyonları (Cl⁻), paslanmayı hızlandıran en önemli etkenlerden biridir.

Sanayi bölgeleri: Havadaki sülfür dioksit (SO₂) ve nitrojen oksitler (NOₓ) gibi kirleticiler, asidik yağmurlar oluşturarak demirin paslanma sürecini hızlandırır.

Yanlış depolama koşulları: Demir donatıların açık havada ve nemli bir ortamda muhafaza edilmesi, paslanmayı kaçınılmaz hale getirir.

C. Paslı inşaat demirinin bina dayanıklılığına etkileri

a) Betonarme yapılarda demirin rolü

Beton, basınca dayanıklı ancak çekmeye karşı zayıf bir malzemedir. Bu yüzden betonarme sistemlerde çekme kuvvetlerine karşı koymak için çelik donatılar kullanılır. Paslanan demir, kesit alanını kaybettiği için taşıyıcı sistemin yük kapasitesini düşürerek yapının güvenliğini tehdit eder.

b) Pasın betonarme yapıya verdiği zararlar

Yük taşıma kapasitesinin azalması: Paslanan demir, zamanla kesitini kaybederek yapının taşıma kapasitesini düşürür.

Betonun çatlaması ve dökülmesi: Pas genişlediği için betonu çatlatabilir ve içeriye daha fazla nem ve oksijen girişine sebep olur.

Korozyonun ileri aşamaları: Pasın ilerlemesi, yapısal stabilitenin kaybolmasına ve depreme karşı dayanıklılığın azalmasına yol açabilir.

Bakım ve onarım maliyetleri: Paslanan demirlerin değiştirilmesi veya ek güçlendirme çalışmaları, maliyetleri önemli ölçüde artırır.

D. İnşaat demiri pası nasıl sökülür?

İnşaat demiri pasını Özkimsan Endüstri Kimyasalları tarafından üretilen OK-151 pas sökücü ürün ile sökebilirsiniz. Püskürtme ya da fırçalama yöntemi ile inşaat demiri üzerindeki pasın temizlenmesini sağlayabilirsiniz.

a) Püskürtme yöntemi

Ürün pasın yoğunluğuna göre bir püskürtücü içerisine su ile 1/1 ile 1/7 oranında seyreltilerek konulur. Paslı olan alana ürün sıkılır. İnşaat demiri üzerindeki pasın ortalama 20 dakika içerisinde sökülür. Aşağıdaki videoda detaylı anlatım yapılmıştır. Ağır paslanma ya da pasın sökülmediği alan varsa uygulama tekrarlanabilir.

b) Fırçalama ile sürme yöntemi

Ürün pasın yoğunluğuna göre bir kabın içerisine su ile 1/1 ile 1/7 oranında seyreltilerek konulur. Paslı olan inşaat demirine bir fırça yardımı ile sürülür. Ortalama 20 dakika pasın sökülmesi beklenir. Ağır paslanma ya da pasın sökülmediği alan varsa uygulama tekrarlanabilir.

E. OK-151 pas sökücü özellikleri

Özkimsan Endüstri Kimyasalları tarafından üretilen OK-151 özellikleri detaylı bir şekilde paylaşılmıştır.

Konsantredir: OK-151 pas sökücü ürün konsantredir. Yani pasın yoğunluğuna göre ürüne su ekleyerek (1/1 oranında ya da 1/7) çoğaltabilirsiniz.

Kütle ve hacimden yemez: Kesinlikle inşaat demirinin kütle ve hacminden yemez. Sadece pas tabakası ile tepkimeye girerek sökülmesini sağlar.

Koruyucudur: İçerisinde bulunan özel solüsyonlar sayesinde pas söküldükten sonra tekrar paslanmayı geciktirir.

Yerli üretim: Yerli üretimdir. Özkimsan Endüstri Kimyasalları tarafından geliştirilmiş olup tüm Türkiye’de bayi ve son kullanıcılara satışı bulunmaktadır.

Hızlı etki: Pasın kısa sürede %100 etkili bir şekilde sökülmesini sağlar.

Onaylıdır: İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından onaylı bir üründür. Yapı denetim tarafından paslı inşaat demirlerinin pasının sökülmesinde tavsiye edilir.

S. Pas sökücü ürün OK-151’i nasıl satın alabilirim?

Pas sökücü OK-151’i internet sitemiz üzerinden sepetinize ekleyip 3D güvenlikli kredi kartı ödeme yöntemi ile ya da havale/EFT yöntemi ile satın alabilirsiniz.

İnşaat demiri paslanırsa ne olur ile ilgili bilgi vermeye çalıştık. Umarız yardımcı olabilmişizdir.