Pas formülü: 26 ayrı isim ve anlamları

PAS

Pas, demirin oksijen ve nemle tepkimeye girerek oluşturduğu kahverengi, turuncu veya siyah renkteki tabakadır. Halk arasında “demirin çürümesi” olarak bilinse de, bilimsel literatürde pasın birçok farklı ismi vardır. Bu isimler bazen kimyasal formüle, bazen de pasın rengine, oluşum ortamına veya mineral yapısına göre değişir. İşte pasın 26 farklı adı ve ne anlama geldikleri:

1. Demir Oksit

Pasın en temel kimyasal adı. Demirin oksijenle birleşmesi sonucu oluşur.
Formül: Fe₂O₃

2. Hidratlı Demir Oksit

Su molekülleri içeren pas türüdür. Gözenekli ve kabarık yapıyı açıklar.
Formül: Fe₂O₃·xH₂O

3. Demir Hidroksit

Pasın ilk aşamalarında oluşan bileşiktir. Zamanla oksitlere dönüşür.
Formül: Fe(OH)₃

4. Magnetit (Siyah Pas)

Demirin hem +2 hem +3 değerlikli iyonlarını içerir. Daha yoğun bir pas tabakasıdır.
Formül: Fe₃O₄

5. Hematit (Kırmızı Pas)

Kuru ortamlarda görülen kırmızımsı pas tabakasıdır.
Formül: α-Fe₂O₃

6. Goethit (Kahverengi Pas)

Nemli ortamlarda oluşan, kahverengi renkte pas mineralidir.
Formül: α-FeO(OH)

7. Lepidokrokit (Turuncu Pas)

Turuncu renkli, kolay dökülen pas tabakasıdır. Genellikle deniz kenarında görülür.
Formül: γ-FeO(OH)

8. Akaganeit (Klorürlü Pas)

Tuz etkisiyle oluşan, özellikle deniz yapılarında görülen pas türüdür.
Formül: β-FeO(OH,Cl)

9. Bernalit

Nadir görülen, fazla su molekülü içeren bir pas türüdür.
Formül: Fe(OH)₃·nH₂O

10. Ferit Oksit

Yüksek sıcaklıkta oluşan siyah pas türüdür.
Formül: FeO

11. Hidrojenli Demir Oksit

Pasın ara formu, genellikle sarı veya kahverengi tonlarda görülür.
Formül: FeOOH

12. Atmosferik Korozyon Ürünü

Havanın nemi ve oksijeninden kaynaklanan pas tabakasıdır.
Formül: Fe₂O₃·xH₂O

13. Deniz Suyu Korozyonu Ürünü

Tuzlu suda daha hızlı oluşan, yıkıcı pas türüdür.
Formül: FeO(OH,Cl)

14. Elektron Kaybı Ürünü

Demirin elektron kaybederek oluşturduğu pas ürünü.
Formül: Fe → Fe²⁺ + 2e⁻

15. Demir(II) Oksit (Wüstite)

Siyah renkte, yüksek sıcaklıkta oluşan oksit.
Formül: FeO

16. Demir(III) Oksit

Kırmızımsı kahverengi renkte en yaygın pas bileşiği.
Formül: Fe₂O₃

17. Hidrojenli Demir(III) Oksit

Goethit ve lepidokrokit gibi hidroksit yapısındaki pas türlerini kapsar.
Formül: FeO(OH)

18. Çukurlaşma Korozyonu Ürünü

Metal yüzeyinde oyuklar oluşturan pas türüdür.
Formül: Fe²⁺ + 2OH⁻ → Fe(OH)₂

19. İntergranüler Korozyon Ürünü

Demirin kristal sınırlarında başlayan içten paslanma türüdür.
Formül: Fe → Fe³⁺ + 3e⁻

20. Yüzey Korozyonu Ürünü

Demirin yalnızca yüzeyinde ince tabaka halinde oluşan pas.
Formül: Fe₂O₃

21. Nem Pası

Kısa sürede oluşan yüzeysel pas. Depolarda sık görülür.
Formül: Fe(OH)₃

22. Endüstriyel Pas

Sanayi bölgelerindeki asitli gazlarla hızlanan pas türüdür.
Formül: Fe²⁺ + SO₂ + O₂ + H₂O → FeSO₄

23. Klorürlü Pas

Tuz etkisiyle ortaya çıkan yıkıcı pas türü.
Formül: Fe²⁺ + Cl⁻ → FeCl₂

24. Alkali Ortam Pası

Bazik ortamda oluşan özel paslanma şekli.
Formül: Fe + 2OH⁻ → Fe(OH)₂

25. Asidik Ortam Pası

Asitlerle temas eden demir yüzeylerinde hızla gelişen pas türü.
Formül: Fe + 2H⁺ → Fe²⁺ + H₂

26. Metal Çürümesi

Halk arasında kullanılan genel tabir. Bilimsel karşılığı demirin korozyona uğramasıdır.
Formül: Fe₂O₃·xH₂O