- 14 Mayıs 2025
- Yazar Özkimsan
- Kategori Bilgi, Pas Sökücüler
- 34
- 0
İnşaat demirindeki pas Özkimsan Endüstri Kimyasalları tarafından üretilmiş olan OK-151 pas sökücü ile temizlenir. Hemen aşağıda paylaşmış olduğumuz video aracılığı ile, OK-151 pas sökücü kulllanılarak, inşaat demiri pasının nasıl söküldüğünü detaylı bir şekilde izleyebilirsiniz.
İnşaat sektörü, her geçen gün gelişen teknolojilere rağmen hâlâ klasik yapı malzemelerine dayanır. Bu malzemelerden en kritik olanı ise inşaat demiridir. Peki, sağlamlığı ile bilinen bu malzeme zamanla neden paslanır? Paslanma sadece estetik bir sorun mu, yoksa yapı güvenliği açısından ciddi sonuçlara yol açar mı? İnşaat demirinin paslanma nedenlerini bilimsel temellere dayandırarak açıklayıp, yapı güvenliğini tehdit eden bu süreci nasıl önleyebileceğimizi de detaylı biçimde ele alalım.
İnşaat demiri, yapıların taşıyıcı sistemlerinde kullanılan, çelik esaslı bir malzemedir. Betonarme yapılarda betona çekme dayanımı kazandırır. Betonun basınca karşı dayanıklı olduğu bilinir; ancak çekme kuvvetlerine karşı zayıftır. İşte burada devreye inşaat demiri girer. Bu nedenle, demirin sağlam ve dayanıklı olması, yapının genel güvenliği için vazgeçilmezdir.
Pas, demir ya da çelik gibi metallerin nem ve oksijenle etkileşime girmesi sonucu oluşan, genellikle kahverengi veya kırmızımsı renkli bir bileşiktir. Kimyasal olarak bu süreç şöyle açıklanabilir:
4Fe + 3O₂ + 6H₂O → 4Fe(OH)₃
Bu tepkimede demir (Fe), oksijen (O₂) ve su (H₂O) bir araya gelerek demir hidroksit (Fe(OH)₃) oluşturur. Bu bileşik zamanla kurur ve yapısal özelliklerini kaybeden bir pas tabakası halini alır.
Nem ve Su ile Temas
En yaygın paslanma nedeni nemdir. İnşaat demiri, açık havada veya nemli koşullarda uzun süre bekletildiğinde, havadaki su buharı yüzeyle temas ederek oksidasyon sürecini başlatır. Yağmur suyu, çiğ ya da yapı alanındaki su birikintileri bu süreci hızlandırabilir.
Betonun Koruyucu Özelliğini Yitirmesi
Betonarme sistemlerde, beton aslında demiri paslanmaktan koruyan doğal bir kalkandır. Ancak betonun çatlaması, karbonatlaşması ya da sülfat gibi agresif kimyasallara maruz kalması, bu koruyucu özelliği ortadan kaldırır. Böylece su ve oksijen demire doğrudan ulaşarak paslanma başlar.
Korozyona Neden Olan Kimyasallar
Şantiye alanlarında kullanılan bazı kimyasallar (örneğin; asit içerikli temizlik ürünleri, tuzlu su, sülfat bileşenleri) inşaat demiriyle temas ettiğinde kimyasal korozyon başlatabilir. Bu da pas oluşumunu tetikler.
Yetersiz Depolama ve Koruma
İnşaat demirleri, açık arazilerde, doğrudan yağmur ve rüzgârla temas edecek şekilde depolanıyorsa, paslanma kaçınılmaz hale gelir. Koruyucu brandalarla örtülmeyen, zemine doğrudan temas eden demirler daha hızlı paslanır.
Pas Payı Hataları
Beton içerisinde demirin kaplandığı mesafe “paspayı” olarak adlandırılır. Eğer bu mesafe yeterince kalın değilse, beton yüzeyinden su ve nem demire daha kolay ulaşır. Bu da zamanla pas oluşumuna neden olur.
Paslanmış inşaat demiri, hem estetik açıdan sorun teşkil eder hem de yapısal bütünlük açısından ciddi tehditler oluşturur. İşte bunlardan bazıları:
Dayanım Kaybı: Paslanan demir çap kaybeder. Bu da taşıma kapasitesini azaltır.
Betonun Patlaması: Pas, hacim olarak demirden daha büyük yer kapladığı için betonda içten dışa doğru bir basınç oluşturur. Bu basınç betonun çatlamasına, hatta parçalara ayrılmasına yol açabilir.
Yapı Ömrünün Kısalması: Paslanma ilerledikçe yapı sistemleri zayıflar. Binanın ömrü kısalır.
Depreme Dayanıksızlık: Özellikle depreme karşı dayanıklı olması gereken binalarda paslı demirler, sistemin güvenliğini riske atar.
Paslanmayı tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmasa da, doğru yöntemlerle büyük ölçüde önlenebilir:
✅ Kaliteli Depolama
Demirlerin nemden ve sudan uzak, kapalı alanlarda depolanması gerekir. Zeminle doğrudan temas engellenmeli, su tahliyesi iyi yapılmış alanlar tercih edilmelidir.
✅ Koruyucu Kaplamalar
İnşaat demirleri, çinko kaplama (galvanizleme), epoksi kaplama gibi yöntemlerle korozyona karşı daha dirençli hale getirilebilir.
✅ Kimyasal Pas Önleyiciler ve Temizleyiciler
Önceden paslanmış demirlerin, beton dökümünden önce özel kimyasal pas sökücülerle (örneğin OK-151 gibi) temizlenmesi büyük önem taşır. Bu ürünler sadece pası temizlemekle kalmaz, yüzeyi yeniden aktif hale getirir ve demirin betonla daha iyi kaynaşmasını sağlar.
✅ Doğru Paspayı Uygulaması
Proje çizimlerinde belirtilen pas paylarına mutlaka uyulmalı; uygulama sahasında bu konuda dikkatli denetim yapılmalıdır.
İnşaat demirindeki pas nasıl temizlenir ile ilgili bilgi vermeye çalıştık. Umarız yardımcı olabilmişizdir.